Wieża TV w Berlinie

 

 

Panoramastrasse 1,  Berlin (Mitte)

Zwiedzanie: codz.10-24 (XI-II) 9-24 (III-X)

Metro: U2, U5, U8, S3, S6, S7, S9 Alexanderplatz

Autobus: 100, 142, 157, 200, 257, 348

Wieża telewizyjna stoi w centrum miasta, co wyróżnia ją spośród innych tego typu obiektów. Chluba władz DDR-u, do dzisiaj pozostaje przykładem ówczesnej architektury niemieckiej stolicy. Rocznie na szczyt wjeżdża około 1,2 miliona turystów z ponad 80 krajów. Jest najwyższą, wolnostojącą budowlą w Niemczech, a czwartą w Europie. Ulubiony punkt na mapie atrakcji turystycznych Berlina.

 

 

W 1950 roku wysadzono ruinę berlińskiego zamku. Pozbywając się symbolu pruskiego imperializmu, władze miasta zaczęły zastanawiać się nad nowym symbolem, adekwatnym do nowej rzeczywistości. W latach 50-tych rozpatrywano konkursowe projekty, zgłoszone przez architektów, a prezentujące głównie wielkie wieżowce w stylu klasycystycznego socrealizmu. Takie budynki posiadała już Moskwa, a i również w Warszawie ukończono budowę Pałacu Kultury i Nauki (ówczesna nazwa: Pałac Józefa Stalina).

Szczęściem, reprezentacyjny plac demokratycznego Berlina uchronił się od gigantycznego molocha. Powód był bardzo prozaiczny – państwa niemieckiego nie stać było w tym czasie na realizację takiego projektu. Zresztą budowle w pożądanym przez ideologię stylu powstawały już wzdłuż Alei Stalina (dzisiejsza Frankfurter Allee).

Wkrótce pojawił się nowy wątek dotyczący decyzji ostatecznego kształtu spornego symbolu – konieczność wybudowania nowoczesnej wieży radiowo-telewizyjnej. Rozwój technologii telewizyjnej niezwykle przyspieszył po II wojnie światowej, stając się medium masowym. Władze demokratycznych Niemiec, nie mogły pozwolić sobie na dominację zachodnioniemieckiej telewizji, zwłaszcza w Berlinie. Taka wieża była już w planach od 1952 roku. Rozpoczęto nawet jej budowę na wzgórzach Müggelberge. Kiedy roboty były już w dość zaawansowanych stanie, w biurach ministerstw „odkryto”, że nowa wieża będzie stała dokładnie tam, gdzie przebiega korytarz powietrzny nowo planowanego lotniska centralnego Schönefeld. Prace zostały przerwane. Realizacji nie doczekał się także projekt niemieckiej poczty, aby wieżę postawić w parku Friedrichshain.

Zielone światło dla wieży w centrum miasta zapaliło się po naleganiach jedynej i słusznej partii (SED), aby w końcu rozpocząć budowę owego symbolu nowej rzeczywistości. Gotowe były nawet projekty, które czekały na wybór od konkursu w 1957 roku. Hermann Henselmann, twórca Alei Stalina, miał gotową ideę przebudowy całego centrum, w którym znalazło by się miejsce na siedzibę partii, mieszkania i punkty handlowe. A pośrodku wieża telewizyjna jako pomnik dla Karola Marksa i Fryderyka Engelsa. Jego fascynacja radzieckim podbojem przestrzeni zaowocowała projektem wieży z ogromną kulą na szczycie w kolorze… czerwonym na cześć Sputnika.

 

 

 

Widok z wieży:

 

 

 

 

Wewnątrz kuli, na wysokości 203,8 metra nad ziemią, znajduje się taras widokowy oraz bar:

Od zatwierdzenia projektu, prace rozpoczęły się w błyskawicznym tempie. Tak błyskawicznym, że jeszcze bez właściwego pozwolenia na budowę w tym miejscu.

Prace przy budowie trwały cztery lata. Dla celów propagandowych zakończenie każdego etapu zbiegało się z rocznicą powstania NRD, albo zjazdem partii. Spotkania inżynierów, brygadzistów, monterów z przedstawicielami władz państwa były szumnie opisywane przez gazety.

Pominięto oczywiście niewygodne fakty dotyczące budowy wieży, a było ich sporo. Przede wszystkim sprowadzanie wielu elementów składowych z zagranicy. Części metalowe, z których złożono kulę zamówiono w zakładach w Dillenburgu (RFN). Z Niemiec Zachodnich pochodziły również reflektory. Specjalne szyby wyprodukowane zostały w Belgii, a windy i urządzenia klimatyczne zamówiono w Szwecji.

Spowodowało to znaczne przekroczenie budżetu, co kosztowało Gerharda Kosela utratę posady. Początkowo planowana kwota 30-40 mln wschodnich marek, ostatecznie przekroczyła granicę 130 mln, a niektórzy podają, że nawet 200.

 

 

Etapy budowy wieży telewizyjnej w Berlinie:
*4 sierpień 1965 Rozpoczęcie prac przy fundamentach
*15 marzec 1966 Rozpoczęcie prac przy budowie trzonu wieży oraz stopniowym wznoszeniu stalowego rusztowania wewnątrz
*1 czerwiec 1966 Zakończenie prac przy betonowym trzonie wieży na wysokości 248,5 metra
*25-28 wrzesień 1967 Budowa podestów nośnych
*4 październik 1967 Zakończenie całości prac betonowych
*1 kwiecień – 15 październik 1967 Montaż kuli na ziemi
*2 styczeń – 7 luty 1968 Montaż dźwigu na podeście
*czerwiec 1968 Rozpoczęcie montażu masztu antenowego
*1 październik 1968 Rozpoczęcie prac budowlanych wewnątrz kuli
*7 październik 1968 Zakończenie montażu kuli
*Koniec 1968 Końcowa wysokość wieży, aż do czubka anteny – 365 metrów – osiągnięta
*3 październik 1969 Rozpoczęcie działalności, otwarcie kawiarni i tarasu widokowego