Table of Contents
Podziemia Ratusza w Muszynie to fascynujące miejsce, w którym przeszłość niemal dotyka zwiedzających. XVI-wieczne piwnice pod rynkiem odsłaniają historię miasta biskupiego – od magazynów wina i lochów więziennych po sceny tortur i codzienne życie dawnej Muszyny. Współczesna ekspozycja archeologiczna to efekt lat pracy i udanej rewitalizacji centrum miasta.
.
.
Historia i geneza
Odkrycie archeologiczne (2010–2015): Pierwsze badania geomagnetyczne i elektrooporowe pod rynkiem w Muszynie wykonano w 2010 r., a w 2015 r. przystąpiono do szczegółowych prac archeologicznych. Ujawniono wówczas relikty XVI‑wiecznych piwnic, pełniących dawniej funkcję składu wina biskupów krakowskich.
Zasypanie i zapomnienie: Piwnice zostały zasypane w 1916 r. po rozbiórce drewnianego ratusza. Pozostałości sporadycznie odsłaniano przy pracach ziemnych w latach 1968, 1986 i 1997.
Motywacja do odbudowy ratusza: Odkrycie piwnic stało się impulsem do projektowania nowego ratusza. Prace prowadzone w latach 2019–2021, z finansowaniem z UE i „Muszynianki”, odtworzyły budynek w stylu galicyjskim, harmonijnie wpisując go w miejską zabudowę.
.
.
Co przedstawia wystawa
Skład wina: Zrekonstruowane piwnice ukazują dawną funkcję jako magazynu wina, z rampą do wtaczania beczek i elementami wystroju przypominającymi historyczne warunki.
Więzienie i sala tortur: Jedna z komórek pełniła funkcję więzienia dolnego, z hakami, łańcuchami i metalowymi kunami na ścianach – artefakty potwierdzające dokumenty z 1678 r. Ogrzewane pomieszczenie powyżej mogło służyć jako więzienie górne podczas przesłuchań.
Bogactwo znalezisk: Archeolodzy wydobyli aż 20 tys. artefaktów – m.in. monety, fragmenty fajek, zabawki, codzienne przedmioty, guziki, naczynia, butelki, kafle, a także unikalne przedmioty takie jak XVIII‑wieczna referentka, boratynka Jana Kazimierza, kościana szczoteczka i pierścionek z szmaragdami.
.
.
Jak i co można zwiedzać
Dostępność i udogodnienia: Zwiedzanie jest bezpłatne, dostępne codziennie w sezonie od 9:30 do 17:00, w czasie pracy Centrum Informacji Turystycznej. Budynek wyposażony jest w windę i udogodnienia dla osób z niepełnosprawnością ruchową.
Wyposażenie obiektu: W ratuszu mieści się Centrum Informacji Turystycznej, kawiarnia, stylowa pijalnia wody mineralnej, toalety, a nawet sala ślubów i przestrzenie kulturalne.
Prezentacja ekspozycji: W piwnicach zobaczymy rekonstrukcje narzędzi tortur i sceny historyczne przy manekinach, opatrzone tablicami informacyjnymi. Dodatkowo dostępna jest opcja zwiedzania w towarzystwie przewodnika, który opowiada także o lokalnych legendach, czarownicach i historii handlu winem.
Lokalizacja i praktyka: Rynek w Muszynie oferuje miejsca parkingowe, a dojazd jest możliwy pociągiem i autobusem. W okolicy znajdują się kawiarenki i dodatkowe atrakcje turystyczne.
.
.
Historia powstania i odkrycia podziemi
? Przypadkowe odkrycia i badania
Pierwsze ślady dawnych piwnic odkrywano już w XX wieku (1968, 1986, 1997).
Dopiero badania z lat 2010–2015 pozwoliły odsłonić pełną skalę znalezisk: sklepienia, rampy, ściany, elementy konstrukcyjne.
? Znaczenie dla miasta
Piwnice należały do biskupów krakowskich, którzy władali tzw. „Państwem Muszyńskim”.
Służyły jako skład wina, więzienie i miejsce sądów.
.
.
Odbudowa ratusza i aranżacja ekspozycji
? Ratusz w stylu galicyjskim
Odtworzony w latach 2019–2021 dzięki funduszom UE i Muszynianki.
Zachowuje klasyczny styl i wpisuje się w klimat muszyńskiego rynku.
? Zintegrowana funkcja
Budynek łączy funkcje kulturowe, informacyjne i turystyczne (CIT, pijalnia, kawiarnia, sala ślubów).
.
.
Zwiedzanie podziemi – co zobaczysz?
? Skład wina biskupów
Zrekonstruowane miejsce przechowywania beczek.
Rampy do wtaczania win i historyczne detale.
?️ Lochy i więzienie
Dolne pomieszczenia: cela z hakami, łańcuchami i kunami – potwierdzają użycie do przetrzymywania więźniów.
Górne piętro: miejsce przesłuchań, scena sądu.
⚖️ Sala tortur
Rekonstrukcje dawnych narzędzi, manekiny, realistyczne sceny – edukacyjna i sugestywna część wystawy.
.
.
Archeologiczne skarby – znaleziska z podziemi
Znaleziono wiele zabytków: monety (boratynki, referentki), naczynia, fajki, guziki, szkło, ceramika.
Unikaty: pierścionek z zielonymi kamieniami, dziecięce zabawki, kafle piecowe.
.
Jak zwiedzać? Praktyczne informacje
? Godziny i dostępność
Sezon letni: codziennie 9:30–17:00 (w czasie pracy CIT).
Zwiedzanie bezpłatne.
♿ Udogodnienia
Winda, toalety, podjazdy – przystosowane dla osób z niepełnosprawnością.
? Lokalizacja
Rynek w Muszynie – dostępność parkingów, bliskość innych atrakcji (m.in. Ogrody Sensoryczne, Ogrody Biblijne, zamek).
.
.
Dlaczego warto odwiedzić Podziemia Ratusza w Muszynie?
To unikalne połączenie historii, rekonstrukcji i archeologii w jednym miejscu.
Atrakcja dla dorosłych, młodzieży i rodzin z dziećmi.
Idealne uzupełnienie wycieczki po uzdrowiskowej Muszynie.
.
.
.
opracowanie & foto: Albin Marciniak
Fotoreporter, podróżnik i dziennikarz specjalizujący się w eksploracji turystycznych podziemi. Twórca Klubu Podróżników „Śródziemie” i projektu „Czyste Tatry”.
https://www.facebook.com/marciniak.albin/
.
.
.
.
