Kamienne Kręgi, znane także jako kromlechy, to starożytne konstrukcje składające się z ustawionych pionowo kamieni, często otaczających grobowce. Sama nazwa pochodzi od celtyckich słów: crom – wygięty oraz lech – kamień.
Jeśli planujesz wędrówkę po Borach Tucholskich, warto odwiedzić jedno z najbardziej niezwykłych miejsc tego regionu – Kręgi Kamienne w Odrach. To nie tylko unikalny pomnik archeologiczny, ale także miejsce owiane aurą tajemnicy i pełne historycznego znaczenia.
Położone w malowniczej scenerii rezerwatu przyrody, kamienne kręgi od wieków intrygują badaczy i turystów. Można tu poczuć magię przeszłości, spacerując wśród starożytnych struktur, które mogły pełnić funkcje sakralne, astronomiczne lub być miejscem pochówku dawnych kultur.
Podczas wizyty w Borach Tucholskich, niezależnie od tego, czy wybierasz piesze wędrówki, trasy rowerowe, czy szlaki kajakowe, Kręgi Kamienne w Odrach to punkt, którego nie można pominąć. To niezwykłe miejsce pozwala przenieść się w czasie i poczuć ducha dawnych epok.
ODRY – wieś w powiecie chojnickim znana przede wszystkim z leżącego nad Wdą (Czarną Wodą) rezerwatu „Kręgi kamienne”. Na terenie rezerwatu znajdują się pozostałości cmentarzyska plemienia Gotów, które użytkowało ten obiekt w latach ok. 70/80 n.e. do ok. 230/250 n.e. Na cmentarzysko składa się 10 kręgów i 30 kurhanów oraz obszar tzw. cmentarzyska płaskiego. Ogółem (do 2002) odkryto 616 grobów ciałopalnych i szkieletowych. Ich wyposażenie, szczególnie pochówków kobiecych, jest bardzo bogate. Spotykamy tutaj przedmioty codziennego użytku i elementy stroju wykonane z brązu i srebra wykonanych przez miejscowych rzemieślników. Część wyrobów to tzw. importy pochodzące z Cesarstwa Rzymskiego i jego prowincji. Zmarłych chowano przede wszystkim pod kurhanami i na części płaskiej cmentarzyska natomiast kręgi służyły – jak się wydaje – do spotkań starszyzny plemiennej, podczas których zapadały najważniejsze decyzje dotyczące grupy. Tam zapewne zdecydowano o opuszczeniu tej części Kaszub i rozpoczęciu wędrówki w kierunku południowo-wschodnim. Zabytki można oglądać w Muzeum w Odrach oraz w Muzeum w Chojnicach.
Rezerwat zawdzięcza swoje istnienie także występowaniu unikalnych gatunków porostów, które znajdują się na głazach otaczających kręgi.
prof.dr hab. Tadeusz Grabarczyk, Zakład Archeologii Pomorza Uniwersytetu Łódzkiego
Od 15 września 1958 teren ten stanowi prawnie chroniony rezerwat przyrody. Stworzono go nie tylko dla zachowania obiektu archeologicznego, ale również w celu ochrony ponad 86 gatunków porostów (zwykle obserwowanych wyłącznie na terenach wysokogórskich), które odkryto na 300 głazach.
Teren rezerwatu liczy ok. 17 hektarów.
