15
Jaskinie w Tatrach dostępne turystycznie
Mówiąc o Tatrach na myśl przychodzi nam oczywiście Giewont, Rysy, Orla Perć czy też doliny, w sezonie bardzo zatłoczone a pod szczytami tworzące się kolejki. Tymczasem w Tatrach mamy także inne ciekawe miejsca, do których warto się wybrać. Takie miejsca to tatrzańskie jaskinie, dostępne turystycznie a przez kilka z nich wytyczone są szlaki.
Jaskinie idealnie nadają się jako alternatywa w razie niepogody. To także świetne miejsca na rozpoczęcie swojej przygody w eksplorację podziemi. By poczuć się jak Indiana Jones nie potrzeba zbyt wiele. Odpowiednia odzież którą możemy nieco pobrudzić i oczywiście dobre światło a najlepiej czołówka która nie ogranicza nam ruchów. Każda z jaskiń ma inną specyfikę i inny jest jej przebieg, każda z nich dostarcza innych wrażeń. Jako że schodzimy pod ziemię a dokładnie w głąb góry, nie polecamy takiej formy zwiedzania dla osób mających klaustrofobię czy problemy z poruszaniem się. Ciemność, duża wilgotność, wąskie korytarze przez które niejednokrotnie należy się czołgać, to w zasadzie norma dla podziemi. Co oczywiste, do tych jaskiń nie wejdziemy ze zwierzętami czy z małymi dziećmi. Planując wejście do każdej z nich, należy indywidualnie dostosować swoje możliwości do ich specyfiki. Po przejściu wszystkich 6 czyli Mroźna (płatna, dostępna okresowo), Mylna, Raptawicka, Obłazkowa, Smocza Jama i Dziura, będziemy mieć lepszy obraz tego, jak wyglądają Tatry nie tylko z pozycji piechura na szlaku.
Dobre oświetlenie to podstawa i o tym należy pamiętać zawsze, wybierając się do jaskiń.
Praktycznie każdy, kto chodzi po Tatrach, dochodzi do momentu w którym zaczyna schodzić także do jaskiń. W wysokim sezonie najlepiej sobie odpuścić i zaczekać do końcówki sezonu, lub wybrać się pod koniec dnia. Jednak najlepszy moment na zwiedzanie bez wakacyjnego tłumu, to paskudna pogoda. Im gorsza pogoda tym mniej turystów w Tatrach, a na jaskinie nie ma znaczenia czy leje czy wieje.
Zejdźmy zatem do podziemi.
Jaskinia Mroźna
Na początek Jaskinia Mroźna przez którą prowadzi wytyczony szlak a także zamontowane są ułatwienia, czyli schody, podesty, poręcze czy łańcuchy. Wejście do jaskini możliwe jest od kwietnia do października. Jest to jedyna jaskinia do której obowiązują bilety wstępu.
Przemierzając Tatry, prędzej czy później każdy dotrze do Jaskini Mroźnej. Jaskinia została odkryta przez Stefana Zwolińskiego i Tadeusza Zahorskiego w 1934 r. Pierwotnie znano jedynie niewielki odcinek liczący nieco ponad 60 metrów, dopiero po wojnie odkryto główny korytarz. Na początku lat 50. przystosowano ją do ruchu turystycznego i udostępniono zwiedzającym 12 lipca 1953 r. W pierwotnym stanie miała wąskie przejścia i była w znacznej części zamulona. Do 1956 zwiedzanie jaskini odbywało się przy świetle lamp karbidowych, świec i latarek. Po 3-letnim remoncie jaskinię otwarto ponownie już oświetloną elektrycznie. 29 października 2000 r. Jakub Nowak odkrył boczny korytarz jaskini, odgałęziający się w kierunku Jaskini Zimnej. Dzięki temu odkryciu długość Jaskini Mroźnej wzrosła o 60 metrów. Jaskinia jest udostępniona turystycznie od końca kwietnia do końca października. Od 1959 do 2020 roku oświetlana elektrycznie za pomocą agregatu spalinowego. Także jako jedyna wymaga zakupu biletu wstępu. Długość korytarzy jaskini: 773 m. Długość trasy turystycznej: 511 m. Jaskinia we wschodnim zboczu Doliny Kościeliskiej w Tatrach, w masywie Organów, 120 m ponad dnem doliny.
obszerna fotorelacja
Jaskinia Smocza Jama w Wąwozie Kraków
Smocza Jama podobnie jak pozostałe jaskinie dostępne do zwiedzania, znajduje się w Tatrach Zachodnich w dolnej części Wąwozu Kraków w Dolinie Kościeliskiej. Jaskinia to właściwie krótki, stromy korytarz jaskiniowy przebijający skałę na wylot. Jaskinia ma długość 37 m i jest tunelem wznoszącym się o 16,5 m. Otwór wejściowy znajduje się na wysokości ok. 1100 m n.p.m. Wejście do jaskini znajduje się na końcu dostępnej części Wąwozu Kraków. Otwór wejściowy znajduje się kilkanaście metrów powyżej dna doliny a podejście prowadzi drabiną i łańcuchami. W samej jaskini przejście na całej długości również jest ubezpieczone łańcuchem. Smocza Jama mimo iż nie jest długa, to jednak jest kręta i ciemna a do zwiedzania potrzebne jest oświetlenie. Zimą szlak bywa bardzo oblodzony, co znacznie utrudnia przejście. Raki czy choćby „raczki” znacznie ułatwią strome podejście. Smocza Jama od dawna jest znana i użytkowana turystycznie. Pierwsza pisana wzmianka pochodzi z przewodnika Kolbenheyera z 1876 r. Początkowo była odwiedzana w odwrotną stronę, co zwiększało efektowność przejścia. Pierwotnie szlak był ubezpieczony drewnianymi konstrukcjami, w 1949 r. zmieniono je na stalowe. Przez jaskinię przechodzi żółty szlak turystyczny z Polany Pisanej przez Wąwóz Kraków z powrotem na Polanę Pisaną. Jest to trasa jednokierunkowa, czas przejścia całego szlaku ok. 55 min.
obszerna fotorelacja
Jaskinia Ku Dziurze
„Dziura” znana jest od dawna a była odwiedzana masowo już w pierwszej połowie XIX wieku. Według legendy górali, przez jakiś czas ukrywał się w niej Wojtek Mateja czyli ostatni tatrzański zbójnik. Otwór wejściowy jaskini, o szerokości 3 m i wysokości 2 m, znajduje się u stóp „Ściany nad Dziurą”. Jej długość to 175 m, a deniwelacja 40,4 m. Jaskinia składa się z jednej dużej sali, na której końcu w stropie znajduje się drugi otwór, 16 m wyżej od głównego. Jaskinia jest przeznaczona do indywidualnego zwiedzania. Dno zasłane jest butwiejącymi liśćmi bukowymi, próchnicą, gliną i gruzem, co utrudnia poruszanie się po stromych korytarzach dolnej części jaskini. W zimie wewnątrz tworzą się okazałe lodospady. Przydatne własne źródło światła.
Doliną ku Dziurze do Jaskini ku Dziurze wzdłuż koryta potoku, prowadzi niebieski szlak turystyczny z Drogi pod Reglami. Czas przejścia: 25 min. Początek szlaku znajduje się nieopodal wejścia do Doliny Strążyskiej. Jest to dobra opcja dla wybierających się właśnie do Strążyskiej i Wodospadu Siklawica.
Jaskinia Raptawicka
Szlak prowadzący do jaskini znajduje się w odległości 4,5 km od Kir w Raptawickiej Turni, po zachodniej stronie doliny. Otwór jaskini, znajdujący się na wysokości ok. 180 m powyżej koryta Potoku Kościeliskiego. Jaskinię można zwiedzać samodzielnie, bez przewodnika. Główny wejściowy otwór ma średnicę ok. 2 m. i aby się do niego dostać, należy pokonać ok 10-metrowe skalne podejście ubezpieczone łańcuchami. Do głównej komory prowadzi zejście pionową 4-metrową stalową drabiną. Jest to pojedyncza, duża sala o wysokości do 15 m i rozmiarach 10 × 40 m. W jej stropie znajdują się otwory dwóch małych studzienek, dzięki czemu do tej części jaskini dociera światło słoneczne. Od tej sali prowadzi kilka bocznych, ślepych korytarzy. Po lewej stronie od wejścia widoczny jest 20 metrowy, opadający w dół korytarz prowadzący do ciasnej szczeliny, którą można się przecisnąć do następnej mniejszej sali, a z niej z kolei do innego szerszego korytarza, w którym znajduje się mała kapliczka. Ten fragment wymaga większych umiejętności w poruszaniu się w jaskiniach oraz musimy liczyć się w mocnym pobrudzeniu ubrania.
Jaskinia Raptawicka stanowi część skomplikowanego systemu Jaskini Mylnej a powstała w wyniku zapadnięcia się leżących poniżej komór. Jej dno pokryte jest skałami wapiennymi, otoczakami i namuliskiem, w którym znaleziono szczątki zwierząt z okresu plejstocenu.
obszerna fotorelacja
Początkowy odcinek szlaku z Doliny Kościeliskiej prowadzący do Jaskini Mylnej, Raptawickiej i Obłazkowej.
Jaskinia Obłazkowa
Wejście do Jaskini Obłazkowej znajduje się kilkanaście metrów przed wejściem do systemu komór i Okien Pawlikowskiego. Tam też znajduje się wejście do Jaskini Mylnej. Otwór jaskini, znajdujący się na wysokości ok. 130 m powyżej koryta Potoku Kościeliskiego. 50 metrów powyżej, znajduje się wejście do Jaskini Raptawickiej.
Otwór wejściowy ma wysokość 2 m i szerokość 9 m. Za nim znajduje się główna komora, zwana Wstępną. Tę część jaskini można zwiedzać bez latarki, natomiast do zwiedzania dalszych części konieczne jest światło. Z końca Komory Wstępnej odchodzi ciasny 18-metrowy korytarz, który na końcu rozdziela się. Na lewo znajduje się korytarz kończący się ślepo, natomiast idąc prosto, kilka metrów za obniżeniem stropu odchodzi w lewo pierwsze z trzech przejść do Przekopu prowadzącego do Komory Końcowej. Drugie i trzecie przejście znajduje się 5 metrów dalej. Korytarz kończy się po kolejnych kilku metrach w ciasnej szczelinie. Idąc drugim przejściem, po 6 metrach, dochodzi się do Przekopu. Czołgając się nim jeszcze przez około 5 metrów wychodzi się w Komorze Końcowej. Komora Końcowa posiada wymiary 6 × 10 m i wysokość do 6 m. Na jej końcu znajduje się Jędrusiowy Przełaz łączący Jaskinię Obłazkową z Jaskinią Mylną. W sali jest też wejście do 7-metrowej szczeliny. Znaczną część jaskini pokonuje się na czworaka. W ciasnych korytarzach nie ma możliwości zawrócenia czy wyminięcia się.
Jaskinia Mylna
Jaskinia Mylna dla odważnych. Bądź jak Indiana Jones
Dla przeciętnej rodziny ta jaskinia to przygoda lepsza od najlepszych parków rozrywki. Pochyłe komory, wąskie labirynty, ciasne korytarze przez które trzeba iść na kolanach. Bez sztucznych ułatwień, światła i przewodnika. Jaskinia w Tatrach Zachodnich do samodzielnego zwiedzania, przez którą prowadzi wytyczony szlak turystyczny.
Jaskinia jest położona w Dolinie Kościeliskiej na wysokości około 1098 m n.p.m. Jest jedną z ciekawszych jaskiń tatrzańskich, którą można zwiedzać bez przewodnika. Łączna długość korytarzy wynosi 1080 m, jednak dla turystów została udostępniona tylko 300-metrowa trasa. Jaskinia została po raz pierwszy zbadana w roku 1885 przez Jana Gwalberta Pawlikowskiego. Jest to poziomy ciąg korytarzy i niedużych komór. Korytarze tworzą liczne rozgałęzienia.
Biała Ulica czy Ulica Pawlikowskiego, to bardzo ciasne odcinki które pokonuje się na kolanach czy wręcz czołgając się. Pokonywanie tych korytarzy u wielu osób powoduje szybsze bicie serca. Niestety u osób z klaustrofobią może doprowadzić do bardzo niebezpiecznych sytuacji. Takie osoby nie powinny nawet próbować swoich sił w tej jaskini. Należy także brać pod uwagę że system korytarzy umożliwia poruszanie się wyłącznie w jednym kierunku. Nie ma możliwości zawrócenia i wyjścia z jaskini otworem wejściowym. To stworzyłoby bardzo niebezpieczną sytuację dla osób wchodzących i poruszających się ciasnymi korytarzami bez możliwości zawrócenia.
Przejście tej jaskini dostarczy wielu wrażeń, lecz należy to robić z dużą rozwagą.
obszerna fotorelacja
Dobre oświetlenie to podstawa
Na tym schemacie widać jak skomplikowany jest system podziemi rozciągający się praktycznie pod całymi Tatrami. Tutaj pokazany jest mały fragment a widoczny jest przebieg wyznaczonej trasy turystycznej w Jaskini Mylnej i Jaskini Obłazkowej. Mimo że jest tam poprowadzony szlak turystyczny, nie należy bagatelizować zaleceń. Odpowiednie oświetlenie to podstawa i zdecydowanie, latarka w Waszym telefonie absolutnie nie wystarczy, a niestety i z takimi przypadkami spotykałem się w tej jaskini. Pozostałe jaskinie są łatwiejsze w ich poznawaniu, lecz do Jaskini Mylnej nie należy wybierać się samotnie. Elektronika jest zawodna a także nasz organizm może różnie zareagować.
Należy także pamiętać, że wewnątrz nie ma żadnego zasięgu telefonów a dźwięk tłumiony jest przez gmatwaninę skał. Pod ziemią jesteśmy zdani wyłącznie na siebie oraz osoby które wiedzą gdzie się wybieramy. To dotyczy wszystkich podziemi nie będących zorganizowaną i nadzorowaną trasą turystyczną.
Pod ziemią nie musi być szaro, buro i nijako. To świat wielu form i kolorów.
Jaskinia Mroźna
Jaskinia Smocza Jama
Jaskinia Ku Dziurze
Jaskinia Raptawicka
Jaskinia Obłazkowa
Jaskinia Mylna
opracowanie & foto: Albin Marciniak
Polecam podziemia w Polsce dostępne do zwiedzania.
Wyselekcjonowane i opisane obiekty dostępne dla zwiedzających, o różnym stopniu trudności. To sposób na zwiedzanie przez cały rok. Bez względu na pogodę, w podziemiach temperatura utrzymuje się na podobnym poziomie przez cały rok.
Polska to także magia podziemnego świata. Sztolnie ciągnące się wiele kilometrów, kopalnie złota, srebra, czy uranu, jaskinie, schrony i obiekty militarne. Różnorodność miejsc do których można zejść pod ziemie jest także wielka. Miliony osób każdego roku w sezonie wakacyjnym szuka ciekawych miejsc. Podziemia można zwiedzać także w pochmurne jesienne dni czy zimowe w dni.
To sposób na zwiedzanie bez względu na pogodę. W podziemiach temperatura utrzymuje się na podobnym poziomie przez cały rok. Jesienią czy w zimie nie utkniemy w długich kolejkach. Na trasie zwiedzania nie będziemy popędzani przez przewodników w otoczeniu głośnych wycieczek szkolnych.
Nie czekając na wakacje czy słoneczną pogodę, zejdźmy do magicznego świata podziemi.
NAJPIĘKNIEJSZE PODZIEMIA W POLSCE I EUROPIE
Podziemia w Europie
