Ameryka Południowa Titicaca Cycle Expedition 2011 Albin Marciniak2011-11-2007 wyświetlenia Titicaca Cycle Expedition 2011 Pierwsza na świecie próba wytyczenia szlaku rowerowego wzdłuż wybrzeża największego wysokogórskiego jezioraświata12. sierpnia – 18. września 2011Roman Bednarek Czego dowiecie się z tej relacji?Jeśli chcesz przeczytać tylko dziennik z wyprawy rowerowej dookoła jeziora Titicacato ta relacja nie jest dla Ciebie. Jeśli myślisz, że to jest kolejny mini-przewodnik po krajachAmeryki Południowej to jesteś w błędzie.Opisałem tę wyprawę tak jak ją zapamiętałem. Jak żyją zwykli ludzie w Peru i Boliwii?Co to jest ceviche? Jak smakuje mięso z alpaki? Dlaczego żuje się liście koki? Do czegowykorzystywana jest glina i słoma? Dowiesz się właśnie z tej relacji.Wyprawa życiaJest sobota, 13 sierpnia 2011 r. przed wejściem do hali lotniska w Pyrzowicachspotykam się z Anią, Kacprem, Markiem i Szymonem. Za trzy godziny wylatujemydo Madrytu, skąd po trzech dniach polecimy na wyprawę życia do Ameryki Południowej.Naszym celem będzie pierwsza na świecie próba wytyczenia szlaku rowerowego wzdłużwybrzeża największego wysokogórskiego jeziora na Ziemi.Z Kacprem znam się z ubiegłorocznej wyprawy rowerowej Praga – Awinion. Marka, Szymonai Anię poznałem pierwszy raz „face to face” dwa dni wcześniej tuż przed konferencjąprasową na Politechnice Gdańskiej. To właśnie z tą czwórką śmiałków spędzę najbliższe 35dni w podróży pokonując setki kilometrów po peruwiańskich i boliwijskich bezdrożachdookoła jeziora Titicaca. Uczestnicy wyprawy w Puno (Peru)(od lewej: Manuel-koordynator, Manuel- przewodnik, Marek, Kacper, Szymon, Romek i Ania) Przygotowania Przygotowania do wyprawy rozpoczęliśmy dziewięć miesięcy wcześniej. Początkowo jako cel naszej ekspedycji wyznaczyliśmy sobie zwiedzenie – przemieszczając się rowerem – najciekawszych miejsc w Peru. Stworzyliśmy stronę internetową wyprawy, zaplanowaliśmy trasę i zaczęliśmy szukać sponsorów, którzy pomogliby nam w tym kosztownym projekcie. Kolejne miesiące to wysyłanie niezliczonej ilości maili, telefony i spotkania w sprawie wsparcia sprzętowego i finansowego wyprawy. Na początku 2011 r. nie wyglądało to dobrze, ponieważ koszt organizacji tej wyprawy poważnie przekraczał nasz budżet. W pewne kwietniowe popołudnie udałem się na kończący się już Festiwal Podróżników we Wrocławiu. To wydarzenie obróciło założenia naszej wyprawy o 180 stopni. Miałem ze sobą wydrukowane ulotki z propozycją współpracy w ramach sponsoringu. Na jednym ze stoisk zatłoczonej hali Orbita swoją ofertę prezentowało biuro podróży Classic Travel. Kiedy zobaczyłem napis „Ameryka to nasza specjalność” wiedziałem, że muszę podejść i porozmawiać. Wystarczyło kilka minut aby nawiązać kontakt z podróżnikiem Jerzym Majcherczykiem, odkrywcą Kanionu Colca w Peru. Od razu zorientowałem się, że mam zaszczyt poznać niezwykłą osobę, która ma ogromną wiedzę na temat Ameryki Południowej, a zwłaszcza Peru. To właśnie Jurek – w późniejszych rozmowach – zaproponował nam podnieść poprzeczkę i zmienić charakter wyprawy. A ten nowy cel ekspedycji – pierwsza na świecie próba wytyczenia szlaku rowerowego dookoła jeziora Titicaca – wywrócił nasze plany do góry nogami. Kiedy kupiliśmy bilety lotnicze byliśmy już pewni, że nasze marzenie jest na wyciągnięcie ręki. Ostatnie miesiące to był najgorętszy okres, podczas którego musieliśmy skompletować cały sprzęt, przygotować rowery, przejść szczepienia i nauczyć się podstaw języka hiszpańskiego. Dobrym pomysłem okazała się prośba skierowana do Ambasady Peru w Polsce i Ambasady RP w Limie o listy poparcia, które okazały się pomocne przy przekraczaniu granicy czy odprawach na lotniskach. Dwa miesiące przed wyjazdem pozyskaliśmy głównego sponsora – Politechnikę Gdańską. Dwa dni przed wylotem stało się jasne, że odwaliliśmy kawał dobrej organizacyjnie – można powiedzieć – piarowskiej roboty. W końcu nie każdą wyprawę zapowiada redaktor Piotr Kraśko w głównym wydaniu „Wiadomości”. Z Europy do Ameryki Zanim nasze nogi stanęły na drugiej półkuli spędziliśmy jeszcze trzy dni w stolicy Hiszpanii wraz z dwoma milionami uczestników odbywających się właśnie Światowych Dni Młodzieży. Pierwszy odpoczynek od pakowania, ciągłego biegania i załatwiania różnych rzeczy przed wyjazdem nastąpił już pierwszego wieczoru, kiedy usiedliśmy gdzieś w pobliżu Calle de la Princesa i wypiliśmy zimne piwo z tapas. Pobyt w słonecznym Madrycie nie wynikał z ogromnej chęci zwiedzenia tego miasta, ale ze względów czysto finansowych.Lot z Madrytu do Limy przez Sao Paulo brazylijską linią TAM był najtańszą opcją dotarcia do Peru. Chciałbym w tym miejscu podkreślić, że mimo dużej pomocy uzyskanej od sponsorów staraliśmy się ograniczać koszty wyprawy na każdym kroku. Nie mogliśmy sobie pozwolić na przykład na przejazdy na trasie lotnisko – hostel korzystając z taksówek. Dzięki temu przewóz rowerów, bagażu i kartonów madryckim metrem oraz dojazd do lotniska autostradą na rowerach na długo utkwi w mojej pamięci. Spełniamy nasze marzenia Peru i Boliwia to kraje niezwykłe pod każdym względem. Mamy ocean, pustynie, wulkany, potężne Andy, wielkie jeziora i rzeki oraz dżunglę. Podziwiać można pozostałości Imperium Inków i poznać jego mieszkańców: Indian Ajmara, Keczua, Metysów. Zwiedzenie tych krajów jest marzeniem chyba każdego podróżnika, które właśnie nam udało się spełnić. Stolica Peru – Lima przywitała nas gęstą mgłą (Garúa). Miłą niespodzianką na lotnisku było spotkanie pracownika ministerstwa turystyki Peru, który miał już w rękach kopię naszej deklaracji celnej. Dzięki temu przeszliśmy kontrolę bardzo szybko i nikt nam nie robił problemów z bagażem. Uświadomiliśmy sobie wtedy, że nad naszą wyprawą pracuje cały sztab ludzi. Kolejną osobą, która na nas czekała był Piotr Małachowski. Autor bloga „Operuję w Peru” zorganizował transport z lotniska i już pierwszego dnia wskazał nam początek szlaku peruwiańskiej kuchni. Podróże kulinarne pięciorga gringos Zaczęło się w Limie, w domu Cecilii – Peruwianki, która kiedyś studiowała w Krakowie. Zostaliśmy poczęstowani narodowymi drinkami Peru: pisco sour (wódka z winogron – pisco, białka kurze, sok z limonki) i cocktail de algarrobina (z dodatkiem syropu). Widząc nasz entuzjazm, Cecilia poleciła nam co jeszcze warto spróbować z peruwiańskiego menu. Po obejrzeniu zdjęć w książce kucharskiej wiedziałem, że wyprawa ta będzie również wielką ucztą kulinarną. Podczas naszego pobytu w Peru i Boliwii staraliśmy się spróbować prawdziwej, lokalnej kuchni. Nie interesowały nas wykwintne dania serwowane w restauracjach. Już w samolocie do Limy spróbowaliśmy Inca Kolę, który jest najpopularniejszym napojem gazowanym w Peru. Często przejeżdżając przez małe miasteczka zatrzymywaliśmy się na obiad w prostych i skromnych lokalach. W miejscowości Moho, położonej zaledwie dwa km od brzegu jeziora Titicaca, zjedliśmy niezwykły obiad. Była godzina trzynasta, kiedy podjechaliśmy pod dość ostry podjazd prowadzący na główny plac miasteczka. Kucharzem tym razem była starsza Peruwianka, która przywiozła z domu swoje specjały w wiaderkach by je tam sprzedawać. Spróbowaliśmy pysznych ziemniaków, kukurydzy i wieprzowin W Peru już za kilka soli peruwiańskich (1 PEN ~ 1.15 PLN) można było zamówić menu – czyli danie dnia np. lomo saltado (wołowina z papryczkami i pomidorami) czy trucha (pstrąg) serwowana z kukurydzą, ryżem i kilkoma odmianami ziemniaków (w Peru występuje ponad 2,5 tysiąca gatunków ziemniaków!). Podczas wyprawy energii dodawała nam kasza quinoa. Roślina quinoa uprawiana jest od 5 tysięcy lat w Ameryce Południowej, a jej bardzo wysokie wartości odżywcze sprawiają, że nazywana jest matką wszystkich zbóż lub nawet „Złotem Inków”. Już drugiego dnia wyprawy podczas śniadania zostaliśmy poczęstowani quinoą z mlekiem przez starszą Peruwiankę. Kilka razy odwiedziliśmy lokalny targ, który zachwycił nas różnorodnością egzotycznych smaków, przypraw i kolorów. Z owoców egzotycznych pamiętam melon gruszkowaty (pepino), flaszowiec peruwiański (chirimoya) czy pitaja (pitahaya). Świeże soki z guanabany, marakui czy z papai na długo gasiły nasze pragnienie. Ciekawostką dla nas był pyszny sok (chicha morada) ze specjalnego gatunku kukurydzy o fioletowych kolbach. Nie zapomnę też smaku grubego plastra ananasa sprzedawanego prosto z taczki na ulicy w Cusco. Świetnie smakowały także: stek z alpaki ( mięso jest zdrowsze niż drób!) oraz wyborne ceviche – czyli surowa ryba podawana w sosie z limonki. Niezapomniane śniadanie zjedliśmy w hali targowej, w miejscowości Achacachi (Boliwia). Była godzina 9.00 kiedy weszliśmy do hali, w której znajdowało się kilka stoisk. Na jednym z nich, za ladą siedziała starsza pani, która przyrządziła nam śniadanie na miejscu. Otrzymaliśmy mate de coca, czekoladę na gorąco (1 łyżeczka kakao + 2 łyżki cukru + wrzątek), pyszne bułki, jajko sadzone i owczy serek. Taki luksus był tylko w większych miastach. Zakupy często robiliśmy w małych sklepikach na wsiach, w których dominowały głównie słodycze i napoje gazowane – bezcenne! Za wszystko inne – wiadomo…. Z trudem udawało nam się kupić konserwę rybną czy puszkę brzoskwiń z jedynie lekko przekroczonym terminem przydatności. ceviche, śniadanie w Achacachi Lago Titicaca Jezioro Titicaca położone jest w północnej części płaskowyżu śródgórskiego Altiplano, pomiędzy wschodnimi i zachodnimi pasmami Andów. Jest to najwyżej położone jezioro żeglowne i jednocześnie największe jezioro wysokogórskie na Ziemi. Niektórzy twierdzą, że to jedyne miejsce na świecie, w którym można zapaść na dwie choroby: górską i morską. Ekspedycja dookoła jeziora, które jest ponad 70 razy większe od jeziora Śniardwy, zajęła nam 13 dni i przejechaliśmy 825 km. Na całej trasie towarzyszył nam przewodnik Manuel (opłacony przez Classic Travel), który na co dzień mieszka w Puno i świetnie zna języki hiszpański, aymara i keczua. Dzięki niemu nie mieliśmy kłopotu z szukaniem noclegu i kontaktami z miejscowymi. Podróż dookoła jeziora rozpoczęliśmy od miejscowości Puno nad jeziorem Titicaca,położonej na wysokości 3830 m n.p.m. To właśnie tu przyjeżdżają liczne grupy turystycznez całego świata aby zobaczyć słynne wyspy trzcinowe (Uros), na których żyją Metysi.Ci potomkowie Indian Aymara i Quechua utrzymują się dziś głównie z turystyki. Wyspę Urosodwiedziliśmy po zakończeniu wyprawy dookoła jeziora i kiedy zobaczyliśmy ten sztucznyskansen, który nic nie ma wspólnego z życiem zwykłych ludzi, nie mogliśmy się doczekaćkońca tej kilkugodzinnej wycieczki. Podczas objazdu jeziora poznaliśmy prawdziwe życieprostych ludzi, żyjących głównie z rybołówstwa, rolnictwa i hodowli zwierząt. Chcieliśmyzobaczyć prawdziwe oblicze Peru i odwiedzić wioski, których nie widział jeszcze żadenturysta. To co ujrzeliśmy zapamiętamy do końca życia.Pierwsze trzy dni wyprawy to była prawdziwa walka organizmu z wysiłkiem fizycznymprzy niskiej zawartości tlenu w powietrzu. Podjazdy do wysokości 4000 m n.p.m. wymagałyod nas wytrwałości i wiary, iż początkowe objawy choroby wysokościowej szybko ustąpią.Wiarę tą podtrzymywaliśmy oczywiście herbatą z liści koki, którą piliśmy codzienniew dużych ilościach. Czwartego dnia, po pokonaniu 250 km, nasze organizmy przeszłypozytywnie proces aklimatyzacji. Przestały nam dokuczać zawroty głowy i problemyz oddychaniem. Jak widać herbatka pomogła i to bez konsultacji z lekarzem lub farmaceutą!Większą część trasy do granicy z Boliwią stanowiły drogi głównie szutrowe, ale wieleodcinków było bardzo kamienistych. Musieliśmy pokonać kilka rzek, przełęcze na wysokościok. 4100 m n.p.m i niewielkie półpustynie, na których jazda na rowerze ważącym ponad 50kg z bagażem była niemożliwa. Krajobraz dookoła jeziora w części peruwiańskiejzdominowany jest przez tereny stepowe, nierzadko pokryte suchymi kępami traw. Po stronieboliwijskiej jest podobnie, ale występuje więcej drzew, a na horyzoncie górują ośnieżoneszczyty Andów.Założeniem naszej wyprawy było wytyczenie szlaku rowerowego dookoła jezioraTiticaca jak najbliżej jego brzegu. Nie zawsze udawało nam się pokonywać kolejne kilometrynie tracąc z oczu jeziora. Jeden półwysep musieliśmy całkowicie ominąć ze względu na naszebezpieczeństwo. Od przewodnika dowiedzieliśmy się, że mieszkańcy wiosek położonychna tym obszarze mogą różnie nas przyjąć. Nie zagłębiając się w szczegóły – prowadzą onibowiem nie do końca legalną „działalność gospodarczą”, a naszą wizytę mogliby powitaćz równie wielkim entuzjazmem, co Bogu ducha winny przedsiębiorca – inspektorówskarbówki.Niezapomniany dzień przeżyliśmy podczas objazdu półwyspu położonegona zachód od wioski Patapatani w Boliwii. Dojeżdżając tam, otrzymaliśmy informacjęod przewodnika i mieszkańców pobliskich wsi, że objazd na rowerach całego półwyspu jestniemożliwy ze względu na brak jakiejkolwiek drogi. Postanowiliśmy zaryzykować i spróbowaćobjechać półwysep na rowerach. Ze względu na liczne utrudnienia na szlaku w postaci skałmusieliśmy prowadzić rowery przez część trasy. Jednak widoki jakie się przed namiroztoczyły, rekompensowały w pełni poniesiony wysiłek. Ujrzeliśmy piękne kaktusynad urwistym brzegiem schodzącym do ciemno niebieskiej tafli wody jeziora Titicaca,a daleko na horyzoncie potężne, lśniące w promieniach zachodzącego już słońca, ośnieżoneszczyty w paśmie Cordillera Real. Vamos! Hora! – czyli lokalny transportPomiędzy największymi miastami w Peru poruszaliśmy się korzystającz lokalnego transportu, który stanowiły głównie autobusy rejsowe. Podróż z Limydo Arequipy zajęła nam ok. 15 godzin, ale za to komfortowym autobusem z siedzeniamiprzystosowanymi do leżenia, dwoma posiłkami na pokładzie i dostępem do Wi-Fi podczasjazdy. Tak wygodnych autobusów nie ma w Europie! A już na pewno nie jeżdżą w stajniPKS’u.Inne doznania z kolei mieliśmy po podróży tanim autobusem z Arequipy do Puno.Na dworzec autobusowy w Arequipie dojechaliśmy z hotelu, pędząc na rowerach przezzatłoczone uliczki za samochodem znajomego dziennikarza. Z uwagi na małą ilość tlenui dużą zawartość samochodowych spalin w powietrzu oraz palące słońce to był to dobrytrening. Około trzynastej zjawiliśmy się na dworcu autobusowym Arequipy, drugiego codo wielkości miasta Peru. Kupiliśmy bilety na autobus i zaczęliśmy wsiadać do niego z całymnaszym ogromnym bagażem. A był to niezwykły autobus, którym można przewieźć byłowszystko począwszy od rowerów, mebli, starych rur instalacji wodneja zakończywszy na lamie czy alpace. Trochę soli więcej i kierowca obiecał, że na ramie żadnewielbłądowate nie usiądzie. Po chwili okazało się, że aby mieć miejsca w miarę obok siebiei przy oknie konieczne będą negocjacje z trójką pasażerów. Ostatecznie wystarczyło poprosićlub dać kilka soli. I najważniejsze! Każdy podróżny, przy wsiadaniu, musiał jeszcze złożyćodcisk palca na kartce z rozpiską zajmowanych miejsc w autobusie. Lamy i alpaki były z tegoobowiązku zwolnione, co można tłumaczyć dwojako. Albo jest to sukces organizacjibroniących praw zwierząt albo prozaiczny brak tuszu do kopyt. Inną osobliwością był teżsposób demonstrowania zdenerwowania przez pasażerów wywołany opóźniającym sięodjazdem. Wszyscy w koło nas, a po chwili my też, zaczęli bić rękoma w okna autobusui tupać nogami w podłogę krzycząc – Vamos! Hora! (Jedziemy!, Już czas!). Ten okrzykprzyjęliśmy zresztą jako swój sygnał do ruszania w dalszą trasę. Zawsze wywoływałoto uśmiech na twarzach miejscowych. Przejazd z Arequipy do Puno był naprawdę ciekawymprzeżyciem. To wtedy zaczęliśmy pierwszy raz używać koki! Tzn. przeżuwać, prawdziwe liściekoki. W ten sposób chcieliśmy przygotować nasze organizmy do przejazdu przez przełęczena wysokości ok. 4500 m n.p.m.Osobliwym miejscem było też piesze przejście graniczne pomiędzy Perui Boliwią, w miejscowości Desaguadero nad jeziorem Titicaca. Po wypełnieniu kilku druczkóww urzędzie imigracyjnym i na posterunku miejscowej policji byliśmy gotowi do przejścia.Odprawa graniczna odbywa się tam w ciągłym ruchu ulicznym, a miejsce to przypominabardziej jedno wielkie targowisko niż granicę państwa. Widzieliśmy setki ludzi przewożącychróżne towary na rowerach, wózkach i innych platformach. Musieliśmy zachować szczególnąostrożność, gdyż przejście to słynie z odbywającej się na wielką skalę kontrabandy.Kiedy wjeżdżaliśmy na Plaza de Armas w Puno, kończąc wyprawę dookoła jezioraTiticaca, towarzyszyły nam, na ostatnich kilometrach dwa samochody miejscowej policji.Nie złamaliśmy żadnego przepisu, ale chodziło o nasze bezpieczeństwo. Potrzebna eskortapolicji? Nie ma sprawy. W Peru wystarczy jeden telefon. Prawie jak u nas?! Przejście graniczne w Desaguadero i odcisk palca Opisując wątek transportu nie mogę nie wspomnieć o kłopotach w Madryciew drodze powrotnej do kraju. W ciągu miesiąca pokonaliśmy prawie 30 tysięcy kilometrów,wielokrotnie zmieniając linie lotnicze i terminale na lotniskach. A największy problemmieliśmy na jednej ze stacji metra w stolicy Hiszpanii. O mały włos spóźnilibyśmy sięna samolot do Polski, ponieważ negocjacje z panią z ochrony stacji metra „Lago” trwały całąwieczność. Próbowaliśmy uzyskać zgodę na przejazd metrem z pięcioma rowerami i ponad150 kg bagażu. Ostatecznie byliśmy zmuszeni do przejazdu metrem pojedynczo. Ludzie„¡Hola Gringos!” – tak krzyczeli miejscowi na nasz widok. Przejeżdżając przez wsiei małe miasteczka zarówno w Peru jaki i Boliwii byliśmy sporą atrakcją. Dzieci wybiegałyz zabudowań szkolnych i podbiegały do ogrodzenia uśmiechając się od ucha do uchai pozdrawiając nas. Często zatrzymywaliśmy się aby podzielić się cukierkami, pamiątkamiz Polski oraz zrobić zdjęcia. Nie wszyscy chętnie pozowali do zdjęć. Część ludzi w Perui Boliwii uważa bowiem, że zdjęcie kradnie im duszę. Staraliśmy się być zawsze ostrożniprzy fotografowaniu. Ludzie byli bardzo przyjaźnie nastawieni i chętnie pomagali namw planowaniu dalszej trasy lub szukaniu miejsca na nocleg. Natomiast musieliśmy uzbroić sięw cierpliwość w kontaktach z dziennikarzami. Kiedy zorganizowaliśmy konferencję prasowąw centrum Puno, po historycznym objechaniu jeziora, czekaliśmy na przedstawicieli mediówprawie 45 minut! Usłyszeliśmy później, że w Peru jest to normalne.Wszystkie małe miasteczka, przez które przejeżdżaliśmy zarówno w Peru jaki w Boliwii wyglądają bardzo podobnie. Centrum tworzy Plac Broni (Plaza de Armas)i od niego odchodzą kolejne ulice. Zabudowę tworzą niewielkie, budynki głównie1 i 2-kondygnacyjne wzniesione z cegieł, pokryte dachem przeważnie z blachy falistej.W małych wioskach spotykaliśmy często budynki pokryte trzciną i zbudowane z cegły adobe.Jest to mieszanka gliny i słomy, którą suszy się na słońcu. Prawdziwy problem stanowiogrzanie tych domów zimą, kiedy temperatura w ciągu dnia sięga 20 kresek w plusie,a w nocy spada nawet do minus 20 stopni Celsjusza. Sami odczuliśmy to na własnej skórze.W dzień zmagaliśmy się z palącym słońcem i chłodnym wiatrem, a w nocy z temperaturąspadającą poniżej zera. Nasz przewodnik miał jedynie letni śpiwór i nawet z naszymi kocamipolarowymi, które otrzymaliśmy w samolocie, marzł każdej nocy.Spotkanie zwykłych ludzi, żyjących głównie z ciężkiej pracy przy gospodarstwie było,dla nas najcenniejsze. Mieszkańcy wiosek w Peru jak i w Boliwii nie posiadają zbyt wiele.Zwykle jest to mały, skromny dom mieszkalny, do którego doprowadzono prąd i zimną wodę.Gospodarstwo utrzymuje się głównie z uprawy kawałka ziemi, hodowli trzody chlewnej,bydła i kilku owiec. Wszelkie prace wykonywane są ręcznie, bez użycia maszyn rolniczych.Zatrzymując się na noc w takich gospodarstwach zawsze spotykaliśmy się z miłymprzyjęciem.Nigdy nie zapomnę wyrazu twarzy pewnego chłopca, którego mijaliśmyw drodze na półwysep Capachica w Peru. Nie jechałem za szybko, ponieważ droga byłamocno kamienista i lekko pod górę. Z prawej strony wysokie skały, porośnięte małymikrzewami a z lewej stroma skarpa gwałtownie opadającą do jeziora. Chłopak ten miał może15 lat, ubranie mocno zniszczone. Miał rower, tak jak nasze – obładowany bagażem.My podróżowaliśmy dobrej klasy rowerami ze sprzętem turystycznym. On prowadziłdo domu swój stary rower uginający się od suchych gałęzi na opał. Twarz miał lekkopodrapaną i pokaleczoną od pracy. Nie zrobiłem mu zdjęcia. Nie potrafiłem wymierzyćobiektywu w jego kierunku. Takich widoków było więcej. Nie zobaczycie ich w folderach biurpodróży czy jadąc autobusem ze zorganizowaną wycieczką. EpilogJeszcze przed wyprawą podróżnik Romuald Koperski napisał nam: „Oczywiście, żepopieram Waszą wyprawę! Pokazujecie, że to co zdaje się być niemożliwe jest możliwe…”.Spełniłem swoje marzenie – pojechałem na wyprawę życia do Ameryki Południowej.W ubiegłym roku takim marzeniem była dla mnie wycieczka rowerowa gdzieśpo Europie. W przyszłym roku nadal będę odkrywać i poznawać świat. Sam jeszcze nie wiemgdzie mnie rower poniesie…Uczestnicy wyprawy Titicaca Cycle Expedition 2011 dziękują:• Sponsorowi Głównemu – Politechnice Gdańskiej,• Sponsorom – firmie Classic Travel Jerzego i Małgosi Majcherczyk oraz– producentowi strojów rowerowych BCM Nowatex z Puszczykowa,• Jerzemu Majcherczykowi – za inspirację i pomoc logistyczną,• Manuelowi Quispe – koordynatorowi w Puno,• Manuelowi Yupanqui Loza – przewodnikowi na trasie dookoła jeziora,• Piotrowi Małachowskiemu – za pomoc w odnalezieniu się w peruwiańskiej rzeczywistości,• Cecilii Raquel Albrizzio Lizárraga – za wspaniałą gościnę w niezwykłym domu w Limie,• Paulowi Navarro – koordynatorowi w Arequipie.